„Aksamitny wygląd” Nilbar Güreş na Arter: Zrodzony z chaosu...

Cytat z „Tako rzecze Zaratustra” Friedricha Nietzschego przyszedł mi na myśl, gdy oglądałem pierwszą indywidualną wystawę instytucjonalną artystki Nilbar Güreş w Turcji, „Aksamitne spojrzenie”, w galerii Arter: „Mówię wam: aby narodzić tańczącą gwiazdę, trzeba mieć w sobie chaos. Mówię wam: w was wciąż jest chaos”. Ściany Arter są jak ciemne niebo, prace Güreşa są jak tańcząca gwiazda, zrodzona z chaosu w duszy i umyśle artysty.

Wszystkie dzieła Güreş, od wczesnych po późniejsze, choć formalnie się zmieniają, podążają niemal tym samym tematem: „Odrzucam narzucane przez ciebie role płciowe!”

Wystawa będzie otwarta dla publiczności do 12 kwietnia 2026 roku. Wystawie towarzyszy książka, która zgłębia twórczość artysty w jej różnych warstwach. Publikacja zaprojektowana przez Didem Uraler Çelik zawiera nowe teksty Emre Baykala, Silvii Eiblmayr i Lory Sarıaslan.

ANEGDOCIARZ

Wystawa, której kuratorem jest Emre Baykal, prezentuje obszerny wybór prac wykonanych w różnych mediach, takich jak malarstwo, grafika, kolaż, fotografia, rzeźba i wideo. Wystawa oferuje szeroką perspektywę na twórczość Güreşa, obejmującą ponad 25 lat. Güreş koncentruje się na twórczości, która zaciera granice między tym, co ludzkie, a tym, co nieludzkie, rzeczywistością a fikcją, reprezentacją a abstrakcją, stawiając widzowi wyzwanie formalne i stylistyczne w każdym dziele.

Güreş, niczym gawędziarka, wykorzystuje tkaniny, papiery i wszelkie materiały, które mogą być dla niej przydatne, łącząc opowiadanie historii z dyskursem krytycznym i dysydenckim. Dyskursy te przeplatają się w jej pracach z ludźmi, zwierzętami, roślinami i różnymi elementami mitologicznymi. Kluczowym tematem jej twórczości są normy płciowe. Güreş stara się podważyć te normy, kwestionując światopogląd widza, struktury oparte na opozycji i konflikcie oraz stereotypy zakorzenione w naszych umysłach.

REŻIM WIDZENIA/BYCIA WIDZIANYM

Jednym z najbardziej uderzających dzieł na wystawie jest „MAYZU: Drzewo, które daje kokosy i banany”. Güreş stworzył je na wystawę „Mixed up with Others Before We Even Begin”, kuratorowaną przez Franza Thalmaira, w Muzeum Sztuki Nowoczesnej mumok w Wiedniu w 2022 roku. Dzieło łączy w sobie różnorodne tożsamości i stany bytu, a jednocześnie emanuje queerową inkluzywnością. Drzewo pochyla się, witając ludzi z przyjaznym pragnieniem, by do nich podejść.

Kolejnym dziełem jest „Kobieta Pająk; Matka”, która kieruje na widza bezpośrednie i przenikliwe spojrzenie z narożnika. Artystka zgłębia system widzenia/bycia widzianym poprzez temat macierzyństwa. Praca, składająca się z szydełkowanej pajęczyny i umieszczonej na niej kobiecej postaci, przedstawia matkę jako archetyp, który jest jednocześnie opiekuńczy i regenerujący, a jednocześnie kontrolujący i zagrażający.

POŁĄCZENIE RÓŻNYCH GATUNKÓW

Kurator wystawy, Baykal, stwierdza, że ​​„jako społeczeństwo znajdujemy się w okresie, w którym jesteśmy bardzo napięci, w którym czujemy się napięci i w którym rośnie nasze pragnienie życia razem w pokoju pomimo naszych różnic” i opisuje wystawę, na której prezentowane są prace Güreşa, w następujący sposób: „Podczas zwiedzania tej wystawy, którą stworzyliśmy, skupiając się na tematach, które dały początek twórczości Nilbar Güreş, śledząc takie tematy, jak współistnienie różnych gatunków, hybrydyczność form i płynność tożsamości, napotkasz wielobarwny świat, w którym ludzie, zwierzęta, rośliny i postacie mityczne są ze sobą powiązane i wyobrażone w ramach stale przekształcającej się sieci relacji”.

Baykal pragnie również wyrazić wdzięczność artyście za jego szczerość i hojność w dzieleniu się procesami intelektualnymi, które kształtują jego praktykę, jego metodą pracy, jego relacją z materiałem, za to, jak jego prace ewoluowały na przestrzeni czasu i jak jedno dzieło prowadzi do kolejnego, jeden pomysł do kolejnego.